Жабық үй – жайлардың ауасының адам денсаулығына әсері
Жабық үй – жайлардың ауасының адам денсаулығына әсері
Стресстің, ауыр жүктемелердің, үнемі нашарлайтын экологиялық жағдайдың қиын кезеңінде біз тыныс алатын ауаның сапасы ерекше мәнге ие болады. Ауаның сапасы, оның біздің денсаулығымызға әсері ондағы оттегінің мөлшеріне тікелей байланысты.
Қазіргі адам уақытының көп бөлігін жабық бөлмелерде өткізеді. Сондықтан улы заттардың аз мөлшері де оның денсаулығына, жұмысына әсер етуі мүмкін.
Үй-жайлардың ауасында сырттағыдай химиялық заттардың қоспасы бар. Айырмашылық олардың шоғырлануында және ауа тазартқыштардың жетіспеушілігінде. Міне, ластанудың ең көп таралған көздері:
* ғимараттың құрылымдары мен интерьер жабдықтары формальдегид, фенол, стирол және т.б. денсаулыққа қауіпті заттарды шығарады. Ластану көзі қабырғалар, төбелер, жиһаздар (әсіресе бөлшектер тақтасынан), кілемдер, сондай-ақ жасанды жабындардың, лактар мен бояулардың барлық түрлері болуы мүмкін;
* үй-жайға кездейсоқ түскен химиялық заттар, автомобиль шығарындыларынан шыққан, киімге түскен көмірсутектер және т. б.;
* жуғыш заттар мен тазартқыштардың барлық түрлері («тұрмыстық химия» деп аталады);
* құрамында 3600 химиялық зат бар темекі түтіні;
* жәндіктер, үй жануарлары және т. б. көзі болып табылатын органикалық заттар;
* зең, саңырауқұлақтар және бактериялар.
Ішкі ауаның қанағаттанарлықсыз сапасы денсаулыққа қауіп төндіретін маңызды фактор ретінде қарастырылады. Бұл мәселенің маңыздылығы адамдардың үй ішінде уақыттың едәуір бөлігін — 95% — ға дейін өткізетіндігіне байланысты. Заттардың концентрациясы ластаушы заттар көзінің қарқындылығына, адамның іс-әрекетіне, желдету жағдайларына және ауа алмасу жиілігіне, сыртқы және ішкі климаттық жағдайларға байланысты үздіксіз өзгереді.
Тұрғын үй, қоғамдық орындардың ішінде тіпті өте аз ластану көздері оның жоғары концентрациясын тудырады, өйткені ондағы ауа көлемі аз. Сондай-ақ, жабық бөлмелердің ауа атмосферасының химиялық құрамы қоршаған атмосфералық ауаның сапасына байланысты. Шаң, пайдаланылған газдар, сыртқы улы заттар бөлмеге енеді.
Ауа тіршілік ету ортасының маңызды факторы болып табылады, ол адамның өмірлік процестеріне, оның жұмысына және аурушаңдығына әр түрлі әсер етеді. Ауадағы зиянды заттар адам ағзасына жедел және созылмалы спецификалық және спецификалық емес әсер етіп, әртүрлі патологиялық жағдайларды тудыруы мүмкін.
Бұған жол бермеу үшін жабық бөлмелердің атмосферасын тазарту үшін кондиционерлеу, иондау, тазарту жүйесін қолдану керек. Ылғал тазалауды жиі жүргізіңіз, безендіру кезінде денсаулыққа қауіпті арзан материалдарды пайдаланбаңыз.
Ең қарапайым және дәстүрлі әдіс — бөлмелерді желдету. Терезенің сыртындағы ауа да ластанғанын ескеру қажет. Сондықтан, таңертең көше қозғалысы аз болған кезде және кешкі шаң басылған кезде, сондай-ақ жаңбырдан кейін (әсіресе қатты найзағайдан кейін) бөлмені желдеткен жөн. Өсімдіктердің көптеген түрлері үй ішіндегі ауаны тиімді тазартатынын есте ұстаған жөн.
Ауаның адам ағзасына әсері айқын. Ауа ортасының қолайлы жағдайлары адамның денсаулығын, жұмысын сақтаудың маңызды факторы болып табылады. Сондықтан үй ішіндегі ауаны жақсы тазартуға тырысыңыз. Сондай-ақ, бірінші мүмкіндікте қаладан кетуге тырысыңыз. Орманға, тоғанға барыңыз, саябақтарда, алаңдарда серуендеңіз.
Толегенова Жибек Жусупбековна, ҚР ДСМ СЭБК «Ұлттық сараптама орталығы» ШЖҚ РМК Ақмола облысы бойынша филиалының Бурабай аудандық бөлімінің санитарлық-гигиеналық зертханасының маманы